بخش کشاورزی به دلیل تامین 85% نیازهای غذایی ، 90% مواد اولیه صنایع تبدیلی و دارا بودن 25% سهم صادرات غیر نفتی ، نقش تعیین کننده ای در اقتصاد کشور دارد .
بر اساس آمار موجود از بین 66 محصول اصلی کشاورزی در جهان ، ایران 25 نوع آن را تولید می کند که اغلب آنها جزو محصولات باغی هستند و از نظر تنوع محصولات ، ایران رتبه سوم را درجهان داراست .
اما چرا با وجود افزایش 27% صادرات محصولات کشاورزی سال 99 « حدود 6.2 میلیون تن و ارزشی بالغ بر 4.4 میلیارد دلار » ، از مشکلات کشاورزان در ایران کم نشده است ؟
متاسفانه کشاورزان با تحمل شرایط سخت برای تولید محصولات با کیفیت ( کشاورزی سنتی ، کمبود آب ، عدم اطلاعات کشاورزی علمی ، انتخاب نادرست محصول زیر کشت ، هزینه حمل و نقل و ... ) ، هنگام به بار نشستن محصولات در زمان فروش و سودآوری با بزرگترین چالش روبرو هستند . به دلیل نبود بازار مناسب فروش محصولات ، کشاورزان مجبور به کمک گرفتن از واسطه ها می شوند که با این شرایط اصل سود نصیب واسطه ها خواهد شد . محصولات کشاورزی و باغداری فساد پذیر هستند و ماندگاری بالایی ندارند و از طرف دیگر هم ، صنایع تبدیلی و انبار داری کفاف نگهداری محصولات تولیدی را نمی دهد .
شاید سردخانه وجود داشته باشد اما تعداد محدود آنها باید در بازه زمانی کوتاه ، پذیرای محصولات زیادی در یک فصل باشند . به طور مثال در عرض 15 روز تا یک ماه باید به اندازه یکسال ظرفیت داشته باشند تا محصولات کشاورزی را نگهداری نمایند .
به همین دلیل کشاورز به ناچار محصول خود را با سود ناچیز در اختیار واسطه قرار می دهد . مسئله فساد محصولات در بازه زمانی کوتاه ، قدرت چانه زنی کشاورز را تضعیف می کند تا جایی که در مواقعی کشاورز به تأمین هزینه های خود بسنده می کند و محصول را بدون هیچ سودی به فروش می رساند . از طرفی واسطه به دلیل داشتن مشتری حاضر و دست به نقد قیمتی به مراتب بیشتر از قیمت پرداختی را از مشتری طلب می کند .
عدم خرید تضمینی محصولات کشاورزی ، مشکلات زیادی برای زارعان و باغداران به وجود می آورد . برای مثال در سال 99 در استان اردبیل و در منطقه مغان هزارن تن سیر تولیدی کشاورزان با قیمت بسیار ارزان به فروش رسید و یا کشاورزان ترجیح دادند که زمین ها را قبل از برداشت شخم بزنند ، زیرا هزینه برداشت بسیار بیشتر از درآمده حاصل از فروش تمام می شد .
به گفته نیازی ، رئیس هیئت مدیره انجمن ملی سیب زمینی : از زمانیکه محصول از انبار خارج شود تا بدست مصرف کننده برسد، حداقل ۳ برابر اختلاف دارد که این سود کاذب در کوتاهترین زمان عاید دلال و واسطه می شود.
راه حل مشکلات فروش عمده محصولات کشاورزان چیست ؟
تیم تجارت آسیا به جهت تعهد برای معرفی تولیدکنندگان ایرانی اقدام به درج اطلاعات دقیق محصولات صادراتی کشاورزان و باغداران نموده است . امکان دسترسی آسان به کشاورز در سایت تجارت آسیا باعث کنار رفتن واسطه ها و شفاف سازی در قیمت ها می شود .
◼️ برند سازی : در ایران حدود 4.3 میلیون تولید کننده کالاهای کشاورزی و باغداری فعالیت دارند . همین دلیل برندسازی را دشوار می کند ، ولی این تعداد تولید کننده برای فروش محصولات خود باید انسجام پیدا کنند . در صورت انسجام فروش تحت یک نام معتبر چه به صورت خام فروشی و چه در صنایع تبدیلی قسمت بزرگی از مشکلات رفع خواهد شد .◼️ تجارت الکترونیک : استفاده از اینترنت برای خرید و فروش محصولات کشاورزی راه حل مدرنی محسوب می شود . همگام با رشد فزآینده فناوری اطلاعات و ارتباطات ، روند پذیرش این فناوری ها در عرصه های مختلف تولید ، خدمات ، و کسب و کارهای مختلف رو به افزایش است .کسب و کارهای کشاورزی نیز از این مقوله مستثنا نیستند .
به طور کلی در کسب و کار اینترنتی می توان فرآیند جمع آوری اطلاعات را بهبود بخشید ، انتقال اطلاعات و ارتباطات بین خرید و فروش را تجزیه و تحلیل کرد ، خرید و فروش محصولات کشاورزی را مدیریت نمود و همچنین امکان مدیریت عرضه محصولات را به وجود آورد .
مزایای استفاده از تجارت الکترونیک در حوزه فروش محصولات کشاورزی :
1- کسب و کار آنلاین در حوزه کشاورزی باعث می شود که صاحبان کسب و کار های کشاورزی بتوانند محصولات و خدمات خود را بی واسطه و با درصد سود بیشتر به دست خریداران نهایی برسانند .2- رشد چشمگیر فعالیت و فروش در فضای مجازی این امکان را به وجود آورده است تا کشاورزان بتوانند از این فرصت استفاده نموده و برای محصولات ، صفحه ای در گوگل به خودشان اختصاص دهند تا بدین وسیله محصولاتشان را در معرض دید خریداران قرار دهند .
3- کسب و کارهای اینترنتی حوزه جامعی از کاربردهای مختلف برای کشاورزان را در بر می گیرد ، که می توان به مواردی از قبیل : خرید ، فروش ، حراج محصولات ، تبلیغات ، خدمات مشاوره ای ، خدمات تخصصی و همچنین سرمایه گذاری مشترک اشاره کرد .
4- این روش کاهش هزینه های تبلیغات را در بر دارد .
5- افزایش بازاررسانی ( فرآیند تجارت و فروش شامل تولید ، عرضه به بازار ، بازاریابی و خدمات پس ازفروش ) از دیگر مزیت های تجارت الکترونیک محسوب می شود .
6- فضای مجازی بستری مناسب برای بهبود دانش نسبت به بازار هدف و برنامه ریزی برای تولید و فروش را ایجاد می کند .
7- بستر اینترنت امکان ویرایش و کنترل اطلاعات بازار رقابتی و قیمت ها را به طور لحظه ای برای کشاورز به وجود می آورد .
8- داشتن اطلاعات صحیح از بازار فروش امکان فرصت های جدید سرمایه گذاری را محیا می کند ، عملکرد موفق تری را در بازار رقابتی رقم می زند ، سودآوری را بهبود بخشیده و سازگاری موثرتری در شرایط متغییر بازار به وجود می آورد .
9- استفاده از فناوری امکان گسترش بازار داخلی و خارجی را برای محصولات کشاورزی و باغداری به وجود می آورد .
10- خدمات بهتر و سریع تر برای مشتریان از دیگر مزایای بستر اینترنت می باشد .
سخن پایانی با کشاورزان :
برای کشاورزان ، بازاریابی الکترونیکی راهی است که محصولات تولید شده را با روش های بهتری به بازار مصرف معرفی کنند و به فروش رساند . در مقابل برای مصرف کننده و خریدار نیز این امکان به وجود می آید تا محصولات مورد نیاز خود را با سرعت بیشتر ، کیفیت بالاتر ، و قیمت ارزان تر تهیه نمایند.
در دنیای امروز تکنولوژی به سرعت در حال پیشرفت است تا جایی که در روستاهای کوچک ایران نیز اینترنت در دسترس همگان قرار دارد و کشاورزان باید این فرصت را غنیمت شمرده و محصولات خود را به روش های نوین بازاریابی به بازار هدف معرفی کنند . این سرعت چشمگیر چنان رو به رشد است که انتظار می رود در آینده ای نزدیک بیشترین حجم تجارت را به خود اختصاص دهد .
سرعت عمل ، هزینه کم ، سهولت دسترسی و شفافیت اطلاعات در زمینه خرید و فروش محصولات کشاورزی از جمله مهم ترین قابلیت های تجارت الکترونیک می باشد ، که یک کشاورز در روستایی دور افتاده به واسطه تلفن همراه می تواند در جهت فروش محصولات خود با قیمت مناسب از آن استفاده کند .
مقالات مرتبط :برای کشاورزان ، بازاریابی الکترونیکی راهی است که محصولات تولید شده را با روش های بهتری به بازار مصرف معرفی کنند و به فروش رساند . در مقابل برای مصرف کننده و خریدار نیز این امکان به وجود می آید تا محصولات مورد نیاز خود را با سرعت بیشتر ، کیفیت بالاتر ، و قیمت ارزان تر تهیه نمایند.
در دنیای امروز تکنولوژی به سرعت در حال پیشرفت است تا جایی که در روستاهای کوچک ایران نیز اینترنت در دسترس همگان قرار دارد و کشاورزان باید این فرصت را غنیمت شمرده و محصولات خود را به روش های نوین بازاریابی به بازار هدف معرفی کنند . این سرعت چشمگیر چنان رو به رشد است که انتظار می رود در آینده ای نزدیک بیشترین حجم تجارت را به خود اختصاص دهد .
سرعت عمل ، هزینه کم ، سهولت دسترسی و شفافیت اطلاعات در زمینه خرید و فروش محصولات کشاورزی از جمله مهم ترین قابلیت های تجارت الکترونیک می باشد ، که یک کشاورز در روستایی دور افتاده به واسطه تلفن همراه می تواند در جهت فروش محصولات خود با قیمت مناسب از آن استفاده کند .